Prace konserwatorskie przy ołtarzu bocznym Ukrzyżowania z kościoła parafialnego w Boleszynie. II etap prac.
W ramach prac konserwatorskich odsłonięto pozostałości oryginalnego opracowania ołtarza – błękitno malowanych teł z czerwonymi fragmentami wokół wnęki centralnej. Gzymsy ołtarza są dekorowane srebrem. Drobne fragmenty (m.in. relikwiarze, koszulki obrazu św. Mikołaja ze zwieńczenia) mają dodatkowo zachowane złocenia, wykonane złotem płatkowym (cienkimi płatkami złota, uzyskiwanymi przez rozklepywanie), w szlachetnej klasycznej technice na pulment (nakładanymi na specjalnie przygotowane podłoże, z zaprawą z kredy i kleju, pokrytą rodzajem glinki z klejem – pulmentu. Cienkie płatki złota nakładano na zwilżaną powierzchnię i następnie polerowano). W trakcie prac odkryto, iż obraz św. Mikołaja został umieszczony w ołtarzu wtórnie, w XIX stuleciu, ma mniejszy format niż wnęka zwieńczenia
Boleszyn – figura Chrystusa z części centralnej ołtarza – stan po usunięciu przemalowań – widoczna oryginalna zachowana karnacja.
Boleszyn – relikwiarze po wzmocnieniu strukturalnym i usunięciu przemalowań – widoczna zachowana oryginalna warstwa srebrzeń i złoceń.
Boleszyn – relikwiarze po wzmocnieniu strukturalnym i usunięciu przemalowań – widoczna zachowana oryginalna warstwa srebrzeń i złoceń.
Boleszyn – jedna z kolumn ołtarza po usunięciu przemalowań – na zdjęciu widoczne zachowane oryginalne opracowanie – srebrzenia.
Boleszyn – malowane na płótnie antepedium z wizerunkiem Weraikonu – w trakcie usuwania przemalowań.
Boleszyn – fragmenty rzeźbionych ornamentów – koron i głowice kapiteli po usunięciu przemalowań – widoczne zachowane oryginalne XVIII w. srebrzenia i złocenia.
Boleszyn – fragment architektury ołtarza po usunięciu przemalowań – widoczne zachowane oryginalne opracowanie – błękit teł i czerwień wnęki wraz z srebrzonymi profilami i gzymsami.
Boleszyn – zachowane relikwie z wnętrza relikwiarzy.
Boleszyn – zachowane relikwie z wnętrza relikwiarzy.
Boleszyn – fragmenty ornamentów z architektury po usunięciu przemalowań – widoczne oryginalne opracowanie malarskie.
Boleszyn – fragmenty rzeźbionych ornamentów – koron i głowice kapiteli po usunięciu przemalowań – widoczne zachowane oryginalne XVIII w. srebrzenia i złocenia.
Rożental – prace konserwatorskie przy ołtarzu serca Jezusowego – I etap prac
Ołtarz boczny z kościoła parafialnego p.w. Św. Wawrzyńca w Rożentalu, w niektórych źródłach przypisywany warsztatowi Ephraima Gerlacha z Chełmna i datowany na ok. 1761 rok
Prace konserwatorskie zakładają usunięcie wszystkich nawarstwień i odsłonięcie najstarszego zachowanego opracowania. Ze względu na dobry stan zachowania wtórnych srebrzeń podjęto decyzję o nieodsłanianiu wcześniejszej warstwy złoceń, a jedynie
jej udokumentowaniu.
Program prac przewiduje wykonanie niezbędnych napraw stolarskich i uzupełnień snycerskich, retusz warstwy malarskiej, srebrzeń i złoceń.
Po wykonaniu dokumentacji fotograficznej i opisowej stanu zachowania, zdemontowano z ołtarza rzeźby, obrazy oraz aplikacje i przewieziono do pracowni konserwatorskiej. Wykonano szczegółowy opis stanu zachowania oraz dokumentację fotograficzną każdego z elementów przed konserwacją.
Pobrano próbki do badań specjalistycznych oraz wykonano odkrywki w celu ustalenia stratygrafii warstw technologicznych i ich stanu zachowania. Na ich podstawie potwierdzono układ warstw jak na bliźniaczym ołtarzy bocznym św. Jana Nepomucena i podjęto decyzję o takim samym postępowaniu konserwatorskim.
Ołtarz boczny Serca Jezusowego w Rożentalu
Figura Chrystusa z ołtarza Serca Jezusowego w Rożentalu
Figura Chrystusa z ołtarza Serca Jezusowego w Rożentalu
Figura Chrystusa z ołtarza Serca Jezusowego w Rożentalu
Anioł z ołtarza Serca Jezusowego
Zbliżenie twarzy anioła
Fragment dekoracji rzeźbiarskiej
Fragment obrazu
Zbliżenia fragmentów obrazu – widoczna odkrywka – usunięty pociemniały werniks
Drugi etap prac przy ołtarzu bocznym św. Jana Nepomucena w Rożentalu
Wykonano wszystkie prace techniczne przy ołtarzu, usunięto przemalowania polichromii i przezłocenia z rzeźb i aplikacji. Doczyszczono warstwę malarską oraz powierzchnie srebrzeń i złoceń.
Obraz oczyszczono z powierzchniowych zabrudzeń oraz usunięto pożółkły werniks.
Ze względu na liczne otwory wylotowe po działalności drewnojadów widoczne
na odwrociu glorii oraz osłabionej strukturze drewna promieni wykonano impregnację poprzez częściowe zanurzenie i aplikację z pędzla, stosując 15% roztwór preparatu Hekol
w toluenie. Następnie wykonano niezbędne naprawy stolarskie i uzupełnienia snycerskie np. rekonstrukcję części mocujących promienie do glorii, łącząc je na wpust. Wykonano rekonstrukcję przedniej nogi Baranka. W rzeźbie Nepomucena uzupełniono szerokie pęknięcia od odwrocia flekami. Ze względu na duże pęknięcie drewna widoczne
od spodu podstawy rzeźby, biegnące w poprzek od odwrocia w stronę lica, zdecydowano się wykonać wzmocnienia wprowadzając drewniane kołki.
Uzupełniono drobne ubytki drewna kitem, a ubytki zaprawy gruntem klejowo-kredowym, który odpowiednio opracowano. Nowe grunty pod złocenia i srebrzenia przeklejono i założono pulment. Wykonano uzupełnienia srebrzeń srebrem w proszku na spoiwie z żelatyny z dodatkiem alkoholu. Po wypolerowaniu powierzchnię metalu zabezpieczono 4% roztworem Paraloidu B44 w toluenie. Miejscowo w celu scalenia uzupełnień położono laserunek olejno-żywiczny. Złocenia uzupełniono złotem w płatku 23 k Dukaten Doppel Gold na spoiwie z alkoholu z dodatkiem żelatyny, następnie powierzchnię wypolerowano.
Drobne przetarcia złoceń wypunktowano miką na spoiwie z 2% dyspersji żywicy akrylowej Primal AC33.
Polichromię karnacji rzeźb zabezpieczono werniksem retuszerskim, a następnie wyretuszowano farbami temperowymi.
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, rzeźba dużego anioła, stan w trakcie konserwacji, po usunięciu pożółkłego werniksu, przemalowań i przezłoceń
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, odwrocie rzeźby dużego anioła, stan w trakcie konserwacji, po oczyszczeniu i wykonaniu koniecznych fleków oraz napraw stolarskich
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, skrzydła aniołów, stan w trakcie konserwacji, po oczyszczeniu i wykonaniu koniecznych fleków oraz napraw stolarskich
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, Gloria, stan w trakcie konserwacji, po usunięciu pożółkłego werniksu, przemalowań i przezłoceń.
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, promienie Glorii, stan w trakcie konserwacji, po oczyszczeniu i wykonaniu koniecznych fleków oraz napraw stolarskich
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, Krucyfiks, stan w trakcie oczyszczania powierzchni rzeźby z pociemniałego werniksu.
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, fragment mensy ołtarza, stan w trakcie konserwacji, widoczne odkrywki schodkowe do pierwotnej warstwy wykończeniowej
W drugim etapie prowadzono prace konserwatorskie przy rzeźbionej ramie ołtarza. Usunięto przemalowania i wtórne złocenia, a także część wtórnych gruntów. Ustalono chronologię warstw i odsłonięto najstarsze zachowane warstwy technologiczne.
Przeprowadzono impregnację zwieńczenia oraz części aplikacji (liście i chmury) z ramy ołtarza. Wykonano naprawy stolarskie i snycerskie w obrębie zwieńczenia – przytwierdzono odłamane ramiona aniołów oraz wstawiono fleki w miejsca pęknięć drewna. Uzupełniono także ubytki formy snycerskiej korony. Następnie rozpoczęto uzupełnianie formy snycerskiej części głównej ołtarza, polegające na dorzeźbieniu brakujących części girland. Wszystkie uzupełnienia drewna wykonano z drewna lipowego.
Lubawa – Kościół św. Anny – Usuwanie wtórnych warstw z elementów ramy.
Lubawa – Kościół św. Anny – Usuwanie wtórnych warstw z elementów ramy.
Lubawa – Kościół św. Anny – Fragment ramy po usunięciu warstw wtórnych, widać zachowane śladowo fragmenty pierwotnego opracowania, pozwalające na rekonstrukcję redakcji kolorystycznej ramy.
Lubawa – Kościół św. Anny – Rzeźba anioła ze zwieńczenia, po usunięciu wtórnych złoceń i polichromii, w trakcie uzupełniania otworów po drewnojadach.
Lubawa – Kościół św. Anny – Rzeźby aniołów ze zwieńczenia, po uzupełnieniu ubytków zaprawy i opracowaniu ich powierzchni.
Lubawa – Kościół św. Anny – Fragment ramy po oczyszczeniu i uzupełnieniu ubytków formy.
