Drugi etap prac przy ołtarzu bocznym Ukrzyżowania z kościoła w Boleszynie
Trwają prace konserwatorsko – restauratorskie przy ołtarzu bocznym Ukrzyżowania z kościoła św. Marcina Biskupa w Boleszynie. W trakcie usuwania przemalowań do oryginalnego XVIII w. opracowania odkryto malowaną na zwieńczeniu ołtarza datę – 1743 r. i inicjały przypuszczalnie fundatorów ołtarza A.O. Data zgadza się z czasem rozbudowy świątyni, jego ponownej konsekracji (1742 rok.). W trakcie poszukiwania dodatkowych informacji na temat kościoła w Boleszynie i jego historii mamy nadzieję ustalić nazwisko fundatorów ołtarza. Oryginalnie ołtarz posiadał po bokach części centralnej rzeźbioną dekorację – tzw. uszaki – przełożone w trakcie renowacji w 1985 r. do ołtarza głównego. Zdecydowano na ich powrót w oryginalne miejsce, do ołtarza Ukrzyżowania.
Boleszyn – dekoracja rzeźbiarska ołtarza – tzw. Uszaki, wtórnie umiejscowione w ołtarzu głównym, na powrót zostaną umieszczone w ołtarzu Ukrzyżowania. Stan przed konserwacją – widoczne grube warstwy przemalowań zalewające oryginalną formę. Widoczne zniszczenia drewna na skutek działalności owadów niszczących drewno, widoczne doraźne reperacjeBoleszyn – dekoracja rzeźbiarska ołtarza – tzw. Uszaki, wtórnie umiejscowione w ołtarzu głównym, na powrót zostaną umieszczone w ołtarzu Ukrzyżowania. Stan przed konserwacją – widoczne grube warstwy przemalowań zalewające oryginalną formę. Widoczne zniszczenia drewna na skutek działalności owadów niszczących drewno, widoczne doraźne reperacjeBoleszyn – dekoracja rzeźbiarska ołtarza – tzw. Uszaki, wtórnie umiejscowione w ołtarzu głównym, na powrót zostaną umieszczone w ołtarzu Ukrzyżowania. Stan przed konserwacją – widoczne grube warstwy przemalowań zalewające oryginalną formę. Widoczne zniszczenia drewna na skutek działalności owadów niszczących drewno, widoczne doraźne reperacjeBoleszyn – dekoracja rzeźbiarska ołtarza – tzw. Uszaki, wtórnie umiejscowione w ołtarzu głównym, na powrót zostaną umieszczone w ołtarzu Ukrzyżowania. Stan przed konserwacją – widoczne grube warstwy przemalowań zalewające oryginalną formę. Widoczne zniszczenia drewna na skutek działalności owadów niszczących drewno, widoczne doraźne reperacjeBoleszyn – dekoracja rzeźbiarska ołtarza – tzw. Uszaki, wtórnie umiejscowione w ołtarzu głównym, na powrót zostaną umieszczone w ołtarzu Ukrzyżowania. Stan przed konserwacją – widoczne grube warstwy przemalowań zalewające oryginalną formę. Widoczne zniszczenia drewna na skutek działalności owadów niszczących drewno, widoczne doraźne reperacjeBoleszyn – fragment zwieńczenia i zwieńczenie ołtarza z odkrytą datą 1743 i inicjałami A.O.Boleszyn – fragment zwieńczenia i zwieńczenie ołtarza z odkrytą datą 1743 i inicjałami A.O.
Nastawa ołtarza pochodzi z 1722 roku i jest przypisana autorstwu Johannesa Söffrensa z Elbląga oraz Jerzemu Dąbrowiczowi z Lubawy. Najstarszym elementem ołtarza jest figura Matki Bożej Lipskiej datowana na koniec XVI– początek XVII wieku. na zasuwie ołtarza znajduje się obraz Wniebowzięcia Matki Bożej sygnowany – Johannes Petri (Jan Jerzy Petri) malarz toruński 1755 rok. W ołtarzu znajduje się również kolekcja srebrnych wot pochodzących głownie z XVII i XVIII w. Obecna forma złożenia elementów ołtarza powstała w latach 1946–56, z tego czasu pochodzi złocony feretron w którym ustawiona jest figurka Matki Bożej.
Prace rozpoczęto od wykonania szczegółowej dokumentacji fotograficznej i opisowej, którą kontynuowano podczas całego przebiegu prac. Wstępnie odkurzono obiekt, po czym wykonano odkrywki schodkowe oraz pobrano próbki do badań laboratoryjnych w celu ustalenia chronologii warstw technologicznych obiektu. Zdemontowano zwieńczenie oraz ramę ołtarza, które przewieziono do pracowni.
Wykonano próby oczyszczania i wybrano najlepszą metodę usuwania warstw wtórnych poszczególnych elementów ołtarza.
Lubawa – Kościół św. Anny – Fragment ołtarza przed konserwacją.
Lubawa – Kościół św. Anny – Ołtarz po zdemontowaniu rzeźbionej ramy.
Lubawa – Kościół św. Anny – Fragment ołtarza przed kosnserwacją – powstała w 2. poł. XX w. wnęka na cudowną figurę i wota.
Lubawa – Kościół św. Anny – Rama po demontażu w pracowni.
Lubawa – Kościół św. Anny – Odkrywka na rzeźbieniach ramy ukazująca kolejne nawarstwienia.
Lubawa – Kościół św. Anny – Zdjęcie makro najstarszych zachowanych warstw na liściach rzeźbionej ramy – zielone laserunki na srebrze.
Pierwszy etap prac konserwatorskich przy ołtarzu bocznym św. Jana Nepomucena z kościoła św. Wawrzyńca – Rożental
Ołtarz boczny z kościoła parafialnego p.w. Św. Wawrzyńca w Rożentalu, w niektórych źródłach przypisywany warsztatowi Ephraima Gerlacha z Chełmna i datowany na ok. 1761 rok
Ołtarz św. Jana Nepomucena wymaga kompleksowej konserwacji. Wtórne nawarstwienia wpłynęły znacząco na stan zachowania i estetykę ołtarza, dlatego istotne jest zlikwidowanie przyczyn zniszczeń obiektu oraz przywrócenie mu wartości artystycznych, zbliżonych pierwotnemu wyglądowi. Projekt konserwatorski zakłada przeprowadzenie badań oraz kwerendy historycznej i historyczno-sztucznej, umożliwiające dokładne poznanie obiektu i jego historii.
Na miejscu wykonano dokumentację fotograficzną i opisową stanu zachowania. Zdemontowano z ołtarza rzeźby aniołów, putt, glorii wieńczącej ołtarz, aplikacje. Wymontowano razem z ramą obraz św. Franciszka oraz rzeźbę św. Jana Nepomucena. Zdemontowane elementy przewieziono do pracowni konserwatorskiej. Na miejscu wstępnie oczyszczono z powierzchniowego kurzu. Sporządzono szczegółowy opis stanu zachowania oraz dokumentację fotograficzną każdego z elementów przed konserwacją.
Pobrano próbki do badań stratygraficznych oraz wykonano odkrywki w celu ustalenia warstw technologicznych i ich stanu zachowania. Na ich podstawie podjęto decyzję
o usunięciu ostatniej warstwy przemalowań z polichromii i odsłonięciu przedostatniej, najlepiej zachowanej. W przypadku złoceń i srebrzeń zdecydowano się usunąć nieszlachetne metale.
Ołtarz boczny św. Jana Nepomucena Rożental – stan przed konserwacją
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, pole główne, stan przed konserwacją
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, rzeźba świętego, stan przed konserwacją3. Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, rzeźba świętego, stan przed konserwacją
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, rzeźba świętego, stan w trakcie prac po usunięciu zabrudzeń, przemalowań i fleków złoceń
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, obraz „Stygmatyzacji św. Franciszka”, fragment twarzy świętego, stan przed konserwacją
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, obraz „Stygmatyzacji św. Franciszka”, stan w trakcie prac, po usunięciu grubej warstwy pociemniałego werniksu z połowy obrazu, zdjęcie w świetle UV.
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, rzeźba dużego anioła, stan w trakcie konserwacji, widoczna połowa twarzy oczyszczona z pożółkłego werniksu.
Rożental, ołtarz boczny pw. Św. Jana Nepomucena, rzeźba małego anioła, stan w trakcie konserwacji, widoczna połowa rzeźby oczyszczona z pożółkłego werniksu